بررسی اثر تنش کمبود آب در مراحل رویشی و زایشی و تراکم کاشت بر برخی از ویژگی های مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاه دارویی سرخارگل (echinacea purpurea l.)

گیاه سرخارگل (echinacea purpurea l.) یکی از گیاهان دارویی ارزشمند است که اسانس و عصاره آن در صنایع داروسازی، غذایی، بهداشتی و آرایشی کاربرد فراوانی دارد. کمبود آب و عدم کارائی روش های آبیاری عوامل اصلی محدود کننده توسعه بخش کشاورزی به ویژه در نواحی خشک و نیمه خشک محسوب می شوند. این در حالی است که بیشتر اراضی کشاورزی ایران در این نواحی واقع شده اند و با تنش خشکی روبرو هستند. به منظور بررسی اثرات تنش کمبود آب در مراحل رویشی و زایشی و تراکم کاشت بر ویژگی های مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی این گیاه، آزمایشی در سال های 1391 و 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرت های اصلی شامل سطوح مختلف آبیاری (بر مبنای حداکثر تخلیه مجاز آب قابل دسترس خاک) و ترکیب آن ها بودند که در مراحل رویشی و زایشی مد نظر قرار گرفتند، به طوری که 35 درصد حداکثر تخلیه رطوبتی بعنوان شاهد و 60 و 85 درصد بعنوان سطوح تنش کمبود آب در طول دوره رشد گیاه اعمال شدند. همچنین 60 و 85 درصد در مرحله رویشی، 60 و 85 درصد در مرحله زایشی به علاوه دوره های رویشی و زایشی شاهد نیز منظور گردیدند. کرت های فرعی شامل تراکم کاشت در سه سطح 8، 12 و 16 بوته در متر مربع بودند. در مجموع، به منظور تولید حداکثر عملکرد و ترکیبات اسانس تیمار آبیاری در زمان 60 درصد تخلیه رطوبتی در دوره رشد زایشی با تراکم 12 بوته در متر مربع و به منظور حصول بالاترین ترکیبات فنلی و اسید شیکوریک همان تیمار تخلیه رطوبتی و تراکم بوته اما در کل دوره رشد در شرایط محیطی مشابه توصیه می شوند.